پرواز بی‌وقفه به دور دنیا با هیدروژن سبز؛ گامی بلند به‌سوی آینده‌ای بدون کربن

چشم‌انداز انرژی/ در سال ۲۰۲۸، دو پیشگام در حوزه انرژی پاک، برتراند پیکار و رافائل دینلی، قصد دارند پروژه‌ای بی‌سابقه را به مرحله اجرا درآورند: پرواز دور دنیا بدون توقف و بدون هیچ‌گونه انتشار گازهای گلخانه‌ای، با استفاده از هیدروژن سبز. این پروژه که «Climate Impulse» نام دارد، می‌خواهد پیام روشنی به جهان بدهد: آینده‌ای بدون کربن در صنعت هوانوردی ممکن است.

این پرواز با هواپیمایی صورت خواهد گرفت که انرژی خود را از سلول‌های سوختی هیدروژنی تأمین می‌کند؛ سوختی که با استفاده از برق تجدیدپذیر و از طریق الکترولیز آب تولید شده و در دو مخزن عظیم ۱۸ متری به‌صورت مایع ذخیره می‌شود. بال‌های ۳۴ متری و طراحی آیرودینامیک پیشرفته، امکان پرواز مداوم و بی‌وقفه به مدت ۹ روز را فراهم می‌کند. ایرباس طراحی هواپیما را برعهده داشته و شرکت Syensqo نیز مواد کامپوزیتی بدنه و غشای سلول‌های سوختی را تأمین کرده است.

این پروژه در شرایطی شکل می‌گیرد که هوانوردی یکی از آلاینده‌ترین صنایع جهان محسوب می‌شود. اگرچه تنها ۲.۵٪ از انتشار CO₂ جهانی از پروازها ناشی می‌شود، تأثیر واقعی این صنعت بر گرمایش زمین، به دلیل انتشار اکسید نیتروژن و پدیده دنباله‌ابری (contrail)، بسیار بیشتر است. به‌رغم این بحران، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی هنوز برنامه مشخصی برای استفاده از سوخت پایدار هوانوردی (SAF) ندارند. با اینکه این سوخت می‌تواند تا ۸۰٪ انتشار کربن را کاهش دهد، قیمت بالای آن و نبود مالیات بر سوخت‌های فسیلی در بخش هوایی مانع رشد آن شده است.

از سوی دیگر، تحقیقات جدید دانشگاه کمبریج نشان می‌دهد که می‌توان با اصلاح ساختار ترافیک هوایی و اجتناب از مسیرهای دنباله‌ابری، تأثیر اقلیمی پروازها را تا ۴۰٪ کاهش داد. آزمایش‌هایی در اروپا، به‌ویژه در مرکز کنترل هوایی ماستریخت و با همکاری گوگل، در حال بررسی این راهکارها هستند.

در سطح سیاست‌گذاری، اتحادیه اروپا و بریتانیا الزامات استفاده از e-fuels (سوخت‌های سنتز شده از هیدروژن سبز و دی‌اکسید کربن جذب‌شده) را در آینده تصویب کرده‌اند. در آمریکا نیز مشوق‌های مالی برای تولید سوخت‌های پاک در نظر گرفته شده، هرچند برخی از طرح‌های کنگره، نگرانی‌هایی درباره حذف معیارهای پایداری دارند.

با وجود همه این تلاش‌ها، برای حذف کامل کربن از هوانوردی، توسعه فناوری‌های پیشرانه جدید ضروری است. پیکار تأکید می‌کند که پیشرفت‌های پنجاه سال اخیر بیشتر به بهینه‌سازی محدود شده و زمان آن فرارسیده که با اختراعات بنیادین، مسیر تازه‌ای در پرواز گشوده شود.

شرکت‌های بزرگی چون ایرباس، رولزرویس، و شرکت‌های نوپایی چون ZeroAvia و Norsk E-Fuel در مسیر توسعه موتورهای هیدروژنی، آزمایشگاه‌های واقعی پرواز با SAF و احداث زیرساخت‌های هیدروژنی مشارکت دارند. همکاری بین صنایع هوایی، دریایی و بندرگاهی نیز کلید موفقیت آینده به‌شمار می‌رود؛ برای مثال، هلند در حال توسعه دره‌های هیدروژنی در اطراف بندر روتردام و فرودگاه‌های بزرگ است.

اگرچه ایرباس اعلام کرده که نخستین هواپیمای هیدروژنی تجاری پیش از ۲۰۴۰ وارد بازار نخواهد شد، فعالان امیدوارند پروژه‌هایی نظیر Climate Impulse جرقه‌ای برای تحولی عظیم در آینده هوانوردی باشد؛ آینده‌ای که در آن، پرواز دیگر به بهای گرم‌تر شدن زمین تمام نخواهد شد.

لینک کوتاه شده : Energyhorizon.ir/n/d2fc2