در جریان اجلاس کاپ سی (COP30) در بلم برزیل، شرکت‌های خدمات عمومی جهانی با ارائه برنامه‌ای بی‌سابقه، تعهد خود برای سرمایه‌گذاری بیش از ۱ تریلیون دلار در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و توسعه شبکه‌های برق تا سال ۲۰۳۰ را اعلام کردند. این برنامه که از سوی اعضای ائتلاف جهانی گذار انرژی معرفی شد، پیش‌بینی می‌کند هزینه سالانه این شرکت‌ها در گذار انرژی به ۱۴۸ میلیارد دلار برسد، رقمی که نسبت به اهداف قبلی ۱۱۷ میلیارد دلاری بیش از ۲۵ درصد افزایش یافته است. تمرکز اصلی این سرمایه‌گذاری‌ها بر تقویت شبکه‌ها، زیرساخت‌های برق و سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی است، به‌طوری که برای هر دلار سرمایه‌گذاری در تولید انرژی تجدیدپذیر، حدود ۱.۲۴ دلار صرف شبکه و ذخیره‌سازی خواهد شد. برنامه شامل احداث و ارتقای ده‌ها هزار کیلومتر شبکه برق، گسترش ظرفیت ذخیره‌سازی باتری و سه برابر کردن ظرفیت تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ نسبت به سطح ۲۰۲۳ است. علاوه بر این، دولت‌ها و بانک‌های توسعه چندجانبه اصول جدید تأمین مالی شبکه‌ها را پشتیبانی کرده و سازوکارهایی برای تسهیل سرمایه‌گذاری و رفع موانع زیرساختی در کشورهای در حال توسعه معرفی کرده‌اند. این برنامه، نقطه عطفی در همگرایی اهداف اقلیمی و توسعه زیرساخت‌های پایدار است و مسیر عملیاتی برای تحقق وعده‌های جهانی انرژی پاک و گذار به سیستم‌های برق مقاوم و آینده‌نگر فراهم می‌کند.

نخستین مدرسه مجهز به نیروگاه خورشیدی تهران روز دوشنبه ۲۶ آبان با حضور وزیر نیرو و معاون وزیر راه و شهرسازی افتتاح می‌شود. این پروژه به ابتکار شرکت بازآفرینی شهری ایران و با حمایت کمیته ملی اسکان بشر و UN-Habitat اجرا شده و الگویی پیشرو برای ترویج استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در مدارس کشور است.

ثبت‌نام متقاضیان احداث نیروگاه خورشیدی پشت‌بامی با همکاری توانیر، ساتبا، پلتفرم‌های منتخب و بانک‌ها آغاز شد. این طرح در چارچوب برنامه ملی توسعه هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی اجرا می‌شود و متقاضیان با ثبت‌نام در پلتفرم‌های مورد تأیید، امکان دریافت تسهیلات بانکی و طی مراحل اجرایی نصب نیروگاه را خواهند داشت.

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری صندوق توسعه ملی اعلام کرد که با هدف شتاب‌بخشی به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر دو طرح ملی احداث ۱۵ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی را با تأمین مالی تا ۸۰ درصد حمایت می‌کند. این اقدام که با مشارکت ساتبا و دعوت از بخش خصوصی انجام می‌شود، مسیر سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری گسترده از انرژی خورشیدی در کشور را هموار می‌سازد.

مدیرعامل «مپنا توسعه ۳» با تأکید بر اینکه روند فعلی تخصیص ارز متناسب با نیازهای رو‌به‌رشد صنعت تجدیدپذیر نیست، از انتظار طولانی‌مدت شرکت‌ها برای دریافت ارز و محدودیت‌های واردات تجهیزات انتقاد کرد. او با اشاره به نقش حیاتی انرژی‌های پاک در رفع ناترازی برق کشور، بر ضرورت بازنگری فوری در فرایندهای مالی و حمایتی تأکید کرد.

بر اساس اعلام دفتر هماهنگی شبکه سنجش و پایش تولید ساتبا، ظرفیت کل نیروگاه‌های تجدیدپذیر ایران به ۲۷۲۰ مگاوات رسیده است که سهم عمده آن مربوط به نیروگاه‌های خورشیدی با ۲۱۹۰ مگاوات است. استان‌های اصفهان، مرکزی و یزد به ترتیب بیشترین ظرفیت نصب‌شده را در توسعه انرژی‌های پاک کشور به خود اختصاص داده‌اند.

مهدی تفضلی، رئیس گروه توسعه همکاری‌های بین‌المللی ساتبا، اعلام کرد که شرکت‌های ایرانی فعال در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند با استفاده از عضویت ایران در پیمان‌های بین‌المللی بریکس و شانگهای، شرکای خارجی خود را شناسایی و تعاملات مستقیم فناورانه و سرمایه‌گذاری برقرار کنند. این اقدام مسیر توسعه فناوری و ارتقای ظرفیت داخلی را هموار می‌سازد.

معاون مرکز ملی تأمین مالی وزارت اقتصاد اعلام کرد محدودیت‌های نظام بانکی مانع توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر بوده است، اما با بهره‌گیری از مدل صندوق پروژه، امکان تأمین مالی پروژه‌های خورشیدی و بادی فراهم می‌شود. این مدل با جذب سرمایه‌گذاران خرد و صنایع بزرگ، شفافیت و پایداری مالی ایجاد کرده و روند اجرای نیروگاه‌ها را تسریع می‌کند.

معاون سرمایه‌گذاری و تنظیم مقررات ساتبا در حاشیه پانزدهمین نمایشگاه بین المللی انرژی‌های تجدیدپذیر اعلام کرد تاکنون بیش از ۸۵ هزار مگاوات پروانه احداث نیروگاه تجدیدپذیر در کشور صادر شده است. وی تأکید کرد که سازمان ساتبا تمرکز ویژه‌ای بر توسعه پروژه‌های کوچک‌مقیاس و پشت‌بامی دارد و با تسهیلات صندوق توسعه ملی و فرآیندهای ساده‌سازی شده، روند سرمایه‌گذاری و احداث نیروگاه‌ها شتاب گرفته است.

رئیس ساتبا با اشاره به پیشرفت طرح توسعه ۷ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر اعلام کرد که با وجود تأمین ۶۰۰ میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی، تحقق هدف نهایی منوط به تخصیص ۳۰۰ میلیون دلار باقی‌مانده است. او گفت بدون این منابع، ظرفیت تجدیدپذیرها تا پایان سال حداکثر به ۵۲۰۰ مگاوات خواهد رسید و وعده ۷ هزار مگاوات عملی نمی‌شود.

در شرایطی که ناترازی انرژی به یکی از جدی‌ترین مسائل کشور تبدیل شده، حمیدرضا عزیزیان عضو هیئت‌مدیره انجمن ساتکا معتقد است این بحران می‌تواند به فرصتی بی‌سابقه برای توسعه تجدیدپذیرها تبدیل شود. او در گفتگو با چشم‌انداز انرژی تأکید می‌کند که ورود دولت به حوزه فعالیت بخش خصوصی، بزرگ‌ترین مانع رشد این صنعت است و باید نقش حاکمیتی جایگزین تصدی‌گری شود.

رضا انصاری، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، اعلام کرد تا پایان سال جاری ۵۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی در شهرک‌های صنعتی کشور احداث خواهد شد تا تأمین پایدار برق و رفع ناترازی انرژی تضمین شود. وی افزود ایجاد شهرک تخصصی انرژی خورشیدی در قزوین و نصب پنل‌های خورشیدی در واحدهای کوچک نیز در دست اجرا است.