عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به ناترازی انرژی و کمبود شدید برق در کشور، از نبود برنامهریزی مؤثر در حوزه تولید انرژیهای پاک انتقاد کرد. صدیف بدری تأکید کرد حمایت از پروژههای خورشیدی بهویژه در منازل و صنایع کوچک میتواند نقش مؤثری در کاهش وابستگی به شبکه برق سراسری ایفا کند.
انرژی های تجدید پذیر
گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی نشان میدهد سرمایهگذاری جهانی در انرژیهای تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۵ به رکورد بیسابقه ۲.۲ تریلیون دلار خواهد رسید؛ رقمی که دو برابر سرمایهگذاری در سوختهای فسیلی است. خورشید به عنوان قهرمان اصلی این روند، بیشترین سهم جذب سرمایه را به خود اختصاص داده و پیشبینی میشود سرمایهگذاری در انرژی خورشیدی در سال جاری به ۴۵۰ میلیارد دلار برسد. این تحول عظیم، ناشی از نگرانیهای فزاینده درباره امنیت انرژی، سیاستهای صنعتی استراتژیک و رقابتپذیری اقتصادی فناوریهای برقی است که جهان را به سوی عصری نوین و پاک هدایت میکند. در مقابل، کاهش نسبی سرمایهگذاری در حوزه نفت و گاز و چالشهای زیرساختی مانند کمبود سرمایه در شبکههای برق، به چشم میخورد. این گزارش همچنین بر ضرورت افزایش حمایت مالی بینالمللی برای کشورهای در حال توسعه به ویژه در قاره آفریقا تاکید میکند تا شکاف سرمایهگذاری در بخش انرژی پاک کاهش یابد و مسیر گذار انرژی سبز هموارتر شود.
در پی نشست مشترک مقامات ارشد خراسان رضوی و سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری برق ایران (ساتبا)، تفاهمنامهای برای برگزاری نمایشگاه و کنفرانس بینالمللی انرژیهای تجدیدپذیر امضا شد. این رویداد مهم به میزبانی مشهد برگزار خواهد شد و زمینهساز تقویت همکاریها در زمینه توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر در استان خواهد بود.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی با اعلام هدفگذاری استان برای نصب ۲۰۰۰ مگاوات نیروگاه بادی و ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی تا پایان سال ۱۴۰۶، گفت: «این برنامه نشاندهنده عزم جدی استان در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و ارتقای امنیت انرژی است.»
با هدف توسعه سرمایهگذاری در احداث نیروگاههای تجدیدپذیر، تفاهمنامهای میان معاونت امور تعاون وزارت تعاون، سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق (ساتبا) و بانک توسعه تعاون امضا شد.
مدیرکل محیط زیست شهرداری تهران با اشاره به اولویت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در سال جاری، از برنامهریزی برای احداث نیروگاههای خورشیدی در سطح مناطق ۲۲گانه و حریم شهر خبر داد و این اقدام را در راستای کاهش ناترازی برق و آلودگی هوای پایتخت دانست.
با افزایش نقش دولت در واردات و اجرای پروژههای خورشیدی، فعالان بخش خصوصی انرژیهای تجدیدپذیر نسبت به تضعیف جایگاه خود هشدار دادند. اعضای انجمن ساتکا با اشاره به تجربههای گذشته، تأکید کردند که ورود دولت به عرصه اجرا، برخلاف اصل ۴۴ قانون اساسی و عامل اختلال در رقابت سالم است. آنها خواستار تمرکز دولت بر سیاستگذاری، نظارت، رفع موانع زیرساختی و تسهیل واردات مواد اولیه شدند. همچنین نگرانیهایی درباره خدمات پس از فروش تجهیزات وارداتی دولتی و نادیدهگرفتن ظرفیت تولید داخل نیز مطرح شد. فعالان بخش خصوصی خواستار توقف این روند و تمرکز دولت بر وظایف تسهیلگری، سیاستگذاری و نظارت در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر هستند.
در شرایطی که ناترازی برق کشور به یکی از بحرانهای اقتصادی و اجتماعی بدل شده، توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر میتواند نقش حیاتی در پایداری شبکه ایفا کند. با این حال، سرمایهگذاران در این حوزه با موانع متعدد مالی و حقوقی مواجهاند. در نشست اخیر کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با حضور اعضای انجمن انرژیهای تجدیدپذیر، چالشها و راهکارهای تأمین مالی این پروژهها مورد بحث قرار گرفت.در این نشست فعالان بخش خصوصی ضمن انتقاد از سیاستهای فعلی بانکها و وزارت نیرو، خواستار اقداماتی مؤثر برای کاهش ریسک سرمایهگذاری در این حوزه شدند. پیشنهادهایی چون ایجاد صندوق ضمانت، گواهی تعهد پرداخت پس از تولید، تسهیل پیشفروش برق و اصلاح بازار بورس انرژی از جمله موارد مطرحشده در این نشست بود.
معاون وزیر نیرو و رئیس ساتبا از واگذاری ۳۰ هزار مگاوات پروژه انرژی تجدیدپذیر به بخش خصوصی طبق مصوبه سران قوا خبر داد. او همچنین از لغو مجوزهای غیرفعال، تسهیل صدور مجوزها در استانها و تخصیص تسهیلات ارزی و ریالی برای توسعه برق سبز خبر داد.
پژوهشگران دانشگاه تهران با استفاده از شبیهسازی پیشرفته عددی، برای نخستینبار نشان دادند که ذخیرهسازی زیرزمینی هیدروژن با ریسک نشت گاز از پوشسنگهای محافظ مواجه است؛ یافتهای که میتواند مسیر توسعه زیرساختهای انرژی پاک را تحتتأثیر قرار دهد.
با هدف تسریع در روند احداث و بهرهبرداری از نیروگاههای تجدیدپذیر، تفاهمنامه سهجانبهای بین استانداری فارس، سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق (ساتبا) و شرکت برق منطقهای فارس امضا شد.
مهرداد لاهوتی با انتقاد از ناترازی برق کشور، غیرفعالماندن ظرفیتهای مهمی مانند نیروگاههای برقآبی و هستهای در زمان اوج مصرف را نگرانکننده دانست. وی با اشاره به آمارهای متناقض وزارت نیرو، خواستار پاسخگویی درباره عملکرد واقعی صنعت برق شد.