چگونه کشورهای آسه‌آن می‌توانند با انرژی‌های تجدیدپذیر به بحران برق پاسخ دهند

چشم‌انداز انرژی/ تقاضای برق در کشورهای عضو آسه‌آن  (ASEAN) با سرعتی بیش از دو برابر میانگین جهانی در حال رشد است و این امر ضرورت تنوع‌بخشی به منابع انرژی و تقویت زیرساخت‌های شبکه برق را بیش از پیش آشکار می‌کند. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در گزارش تازه خود توضیح داده که کشورهای منطقه می‌توانند از منابع فراوان تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی، برای پاسخ به رشد تقاضا و دستیابی به اهداف امنیت انرژی و کاهش انتشار بهره ببرند.

بر اساس گزارش  آژانس بین‌المللی انرژی، رشد سریع برق در این منطقه با عواملی چون شهری‌سازی سریع، توسعه صنعتی و افزایش سطح رفاه خانوارها هدایت می‌شود. مصرف برق منطقه در سال ۲۰۲۴ بیش از ۷ درصد افزایش یافته که تقریباً دو برابر میانگین جهانی است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ دوباره دو برابر شود. بسیاری از کشورهای آسه‌آن همچنان به سوخت‌های وارداتی وابسته‌اند و این موضوع آن‌ها را در معرض نوسانات قیمت و اختلالات تأمین قرار می‌دهد، همانند آنچه در بحران انرژی جهانی اخیر تجربه شد. برای تأمین رشد تقاضا به شکل ایمن و مقرون‌به‌صرفه، هماهنگی میان سیاست‌گذاران، نهادهای تنظیم‌گر و شرکت‌های برق ضروری است.

جنوب‌شرقی آسیا از نظر منابع تجدیدپذیر در موقعیت بسیار مناسبی قرار دارد. با تخمین حدود ۲۰ تراوات ظرفیت خورشیدی و بادی دست‌نخورده، معادل تقریباً ۵۵ برابر ظرفیت کل برق کنونی منطقه، حتی بهره‌برداری از بخشی از این منابع می‌تواند نیازهای آینده برق را برآورده کرده و امنیت انرژی را تقویت کند. انرژی خورشیدی و بادی اکنون یکی از گزینه‌های اقتصادی‌ترین تولید برق جدید در سراسر منطقه محسوب می‌شوند و استفاده از آن‌ها باعث کاهش واردات سوخت، کاهش مواجهه با نوسانات بازار جهانی و تسهیل دستیابی به اهداف کاهش انتشار می‌شود.

این گزارش همچنین روندهای جاری در سیاست‌گذاری را مورد بررسی قرار می‌دهد. ابتکارات منطقه‌ای مانند چشم‌انداز آسه‌آن ۲۰۴۵ و برنامه اقدام همکاری انرژی آسه‌آن (APAEC)  تأکید زیادی بر توسعه انرژی پاک دارند و هشت کشور از ده عضو آسه‌آن اهداف صفر خالص انتشار گازهای گلخانه‌ای را اعلام کرده‌اند. ابزارهای سیاستی مانند مزایده‌های رقابتی و قراردادهای خرید برق مستقیم در حال گسترش هستند تا روند پذیرش تجدیدپذیرها شتاب بیشتری بگیرد.

آژانس بین‌المللی انرژی خاطرنشان می‌کند که چالش‌های کوتاه‌مدت ناشی از افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر متغیر قابل مدیریت است و با اقدامات اثبات‌شده کم‌هزینه می‌توان این مرحله را به راحتی پشت سر گذاشت. در حال حاضر همه کشورهای آسه‌آن به جز ویتنام در مراحل اولیه ادغام انرژی‌های خورشیدی و بادی هستند که در این مرحله تأثیرات روی سیستم برق هنوز محدود است. اقداماتی عملی مانند افزایش انعطاف‌پذیری نیروگاه‌های موجود، بهبود پیش‌بینی تولید انرژی، به‌روزرسانی کدهای شبکه و مدرن‌سازی پایش شبکه قابل اجرا هستند بدون آنکه نیاز به بازسازی گسترده سیستم باشد. علاوه بر این، گسترش پاسخگویی تقاضا با استفاده از کولرهای هوشمند، شارژ خودروهای برقی و ذخیره‌سازی انرژی می‌تواند ادغام منابع تجدیدپذیر را تسهیل کرده و هزینه برق مصرف‌کننده را کاهش دهد.

گزارش آژانس بین‌المللی انرژی قرار است در جلسه عالی‌رتبه مجمع کسب‌وکار انرژی آسه‌آن (AEBF) در ۱۵ اکتبر ۲۰۲۵ در کوالالامپور ارائه شود. همچنین افتتاح مرکز همکاری منطقه‌ای آژانس بین‌المللی انرژی در سنگاپور، نخستین دفتر این آژانس خارج از مقر پاریس، اهمیت نقش منطقه در شکل‌دهی روندهای جهانی انرژی را برجسته می‌کند. این مرکز با بهره‌گیری از روابط دیرینه، از کشورهای منطقه در مواجهه با چالش‌های ادغام انرژی‌های تجدیدپذیر، مدرن‌سازی شبکه و گذار انرژی حمایت می‌کند.

لینک کوتاه شده : Energyhorizon.ir/n/7c099