افزایش نرخ محدودسازی تولید برق خورشیدی و بادی در چین
پارادوکس انرژی چین: رکوردهای تولید در کنار هدررفت بیسابقه برق پاک

در حالیکه چین در حال شکستن رکوردهای جهانی در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر است، دادههای رسمی جدید از بروز یک پارادوکس نگرانکننده در این مسیر خبر میدهند؛ پارادوکسی که از یکسو نوید جهشی تاریخی در ظرفیت نصبشدهی مزارع خورشیدی و بادی میدهد و از سوی دیگر، با افزایش شدید میزان هدررفت برق تولیدی، کارایی این توسعه را زیر سؤال میبرد. بر اساس این گزارش، میزان اتلاف برق خورشیدی در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ به ۶.۶ درصد و برق بادی به ۵.۷ درصد رسیده است؛ در حالیکه این ارقام در مدت مشابه سال گذشته به ترتیب ۳.۹ و ۳ درصد بودهاند. علت اصلی این هدررفتها، که در اصطلاح فنی «محدودسازی تولید» نامیده میشود، ناتوانی شبکههای برق در انتقال انرژی از مناطق تولید به مراکز مصرف، یا کاهش تقاضای محلی اعلام شده است. این وضعیت در مناطقی چون تبت و قینگهای بهشکل حادتری نمود پیدا کرده، بهطوریکه نرخ هدررفت در تبت تا ۳۳.۹ درصد برای خورشیدی و ۳۰.۲ درصد برای بادی رسیده است. اکنون تمرکز سیاستگذاران چینی از گسترش تولید به بهرهوری مصرف و توسعه زیرساختهایی نظیر ذخیرهسازی و انتقال انرژی تغییر جهت داده است. این چرخش، نقطه عطفی در راهبرد انرژی چین محسوب میشود.
به گزارش چشمانداز انرژی، وبسایت خبری سولارابیک در گزارشی به بررسی وضعیت انرژی های تجدیدپذیر و میزان هدررفت آنها در چین پرداخته است. بنابراین گزارش دادههای رسمی جدید، از یک پارادوکس نگرانکننده در بخش انرژی چین پرده برداشتهاند؛ جایی که این کشور در حالی رکوردهای تازهای در نصب مزارع انرژی خورشیدی و بادی ثبت میکند، میزان هدررفت انرژی نیز بهشدت افزایش یافته است؛ مسئلهای که توان زیرساختهای موجود را برای پاسخگویی به این توسعه جاهطلبانه زیر سؤال میبرد.بر اساس این آمار، نرخ اتلاف برق خورشیدی در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ به ۶.۶ درصد افزایش یافته، در حالی که این رقم در دوره مشابه سال گذشته ۳.۹ درصد بود. همین روند برای انرژی بادی نیز تکرار شده است؛ بهطوریکه میزان هدررفت آن از ۳ درصد به ۵.۷ درصد رسیده است. این هدررفت که در اصطلاح فنی «محدودسازی تولید» (Curtailment) نام دارد، ناشی از ناتوانی شبکههای برق در جذب کامل انرژی تولیدشده یا ضعف تقاضا در مناطق تولید است.
گسترش عظیم و هدررفت منطقهای
چین در ششماهه نخست سال ۲۰۲۵ موفق به اضافهکردن ۲۶۸ گیگاوات ظرفیت جدید انرژی خورشیدی و بادی شد؛ ظرفیتی که تقریباً معادل کل تولید ایالات متحده از این منابع در طول تاریخ است. اما این دستاورد چشمگیر، نابرابری شدیدی میان مناطق مختلف چین را پنهان میکند.برای نمونه، در منطقه تبت، نرخ هدررفت انرژی خورشیدی به ۳۳.۹ درصد و انرژی بادی به ۳۰.۲ درصد رسید؛ در حالی که این ارقام در سال گذشته تنها ۵.۱ و ۲.۳ درصد بودند. استان چینگهای نیز با افزایش نرخ هدررفت خورشیدی به ۱۵.۲ درصد، با چالشی مشابه روبرو شده است.در نقطه مقابل، کلانشهرهایی با تقاضای بالای برق مانند شانگهای، چونگچینگ و استان فوجیان، تقریباً بدون هدررفت باقی ماندهاند و توانستهاند کل انرژی تولیدشده را به مصرف برسانند.
چرخش راهبردی برای مقابله با اتلاف انرژی
تحلیلگران از آغاز یک چرخش راهبردی در سیاستهای انرژی چین خبر میدهند؛ تغییری از تمرکز شدید بر افزایش ظرفیت تولید، بهسوی بهرهبرداری کارآمدتر از انرژی تولیدشده. در همین راستا، سرمایهگذاریهای کلانی در پروژههای ذخیرهسازی برق و ساخت خطوط انتقال فوقالعاده فشار قوی برای اتصال مناطق غربی (دارای تولید مازاد) به شرق پرمصرف در دستور کار قرار گرفته است. هاوکسن مو، اقتصاددان بانک ناتیکسیز، میگوید جهتگیری سیاستها بهتدریج به سمت افزایش بهرهوری تغییر کرده و بر لزوم توسعه فوری راهکارهای ذخیرهسازی برای جذب مازاد تولید در زمان کاهش تقاضا تأکید دارد.
تحلیلگران موسسهBMI نیز معتقدند افزایش این میزان هدررفت، یکی از دلایل اصلی سرمایهگذاریهای کلان چین در پروژههایی نظیر بزرگترین سد انرژی آبی جهان در منطقه تبت است؛ چراکه تولید این نوع انرژی قابلیت مدیریت بیشتری دارد و میتواند بهعنوان ابزاری برای متعادلسازی نوسانات تولید انرژی خورشیدی و بادی به کار گرفته شود.
لینک کوتاه شده : Energyhorizon.ir/n/7c9a3
نظر شما