پیش‌بینی رشد دو برابری بازار انرژی‌های تجدیدپذیر آسیا پاسیفیک تا ۲۰۳۳

به گزارش چشم‌انداز انرژی، بر اساس گزارش تازه منتشرشده گروه مشاوره‌ای IMARC، ارزش بازار انرژی‌های تجدیدپذیر آسیا-پاسیفیک در سال ۲۰۲۴ به ۳۳۰.۵ میلیارد دلار رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۳۳ به ۷۱۱.۸ میلیارد دلار افزایش یابد. این روند رشد با نرخ مرکب سالانه (CAGR) معادل ۸.۹ درصد از سال ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۳ ادامه خواهد داشت.

این رشد چشمگیر از سیاست‌گذاری‌های دولت‌های منطقه برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، افزایش امنیت انرژی، و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی سرچشمه می‌گیرد. کشورهای چین، هند، ژاپن، کره‌جنوبی، اندونزی و استرالیا با تعیین اهداف بلندپروازانه در حوزه انرژی‌های پاک، نقش پیشران این تحول را برعهده دارند.

پیشرفت‌های فناورانه، به‌ویژه در حوزه‌های ذخیره‌سازی انرژی، سامانه‌های خورشیدی فتوولتائیک، مزارع بادی فراساحلی و دیجیتالی‌سازی شبکه برق، نقش اساسی در کاهش هزینه‌ها و ارتقای بهره‌وری ایفا کرده‌اند. علاوه بر این، سازوکارهای انگیزشی همچون تعرفه‌های خرید تضمینی، یارانه‌های دولتی و مشوق‌های مالیاتی، موجی از سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی را به این حوزه روانه کرده‌اند.

ترکیب انرژی‌های تجدیدپذیر؛ سه‌گانه خورشید، باد و آب در محوریت بازار
بر پایه تحلیل‌های منتشرشده، سه منبع اصلی انرژی‌های پاک یعنی خورشیدی، بادی و برق‌آبی، بخش عمده‌ای از سهم بازار را به خود اختصاص داده‌اند:

۱. انرژی خورشیدی
با پیشرفت‌های پیوسته در فناوری فتوولتائیک، کاهش قیمت پنل‌های خورشیدی، و سیاست‌های حمایتی دولت‌ها، انرژی خورشیدی در صدر سریع‌ترین رشد قرار دارد. این رشد در قالب پروژه‌های مگاواتی در مقیاس نیروگاهی و همچنین نصب سامانه‌های پشت‌بامی در بخش‌های مسکونی و تجاری در حال تحقق است. نمونه شاخص این روند، پارک خورشیدی شناور Omkareshwar در ایالت مادیا پرادش هند است که ظرفیت کلی آن به ۶۰۰ مگاوات می‌رسد و تاکنون ۲۷۸ مگاوات آن به بهره‌برداری رسیده است. پیش‌بینی می‌شود این پروژه طی ۲۵ سال آینده بیش از ۴.۶ میلیارد کیلووات‌ساعت برق پاک تولید کند.

۲. انرژی بادی
انرژی بادی به‌ویژه در مناطق ساحلی و دریایی، شاهد جهش سرمایه‌گذاری بوده است. چین، کره‌جنوبی و ژاپن در زمینه نیروگاه‌های بادی فراساحلی سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی انجام داده‌اند. بر اساس گزارش‌ها، ظرفیت بادی فراساحلی در منطقه آسیا-پاسیفیک تا سال ۲۰۳۰ چهار برابر سال ۲۰۲۳ خواهد شد. تایوان، یکی از پیشگامان این حوزه، در سال ۲۰۲۳ به ظرفیت ۲.۲۵ گیگاوات دست یافته و تا سال ۲۰۲۸ این رقم را به ۵ گیگاوات خواهد رساند. همچنین، شرکت Vestas در دسامبر ۲۰۲۴ موفق به دریافت پروژه‌ای به ظرفیت ۳۱۵ مگاوات در ژاپن شد که شامل نصب ۲۱ توربین و قرارداد خدمات بلندمدت است.

۳. انرژی برق‌آبی
با وجود دغدغه‌های زیست‌محیطی، برق‌آبی همچنان به‌عنوان منبعی قابل اتکا و با قابلیت تولید برق پایه (Baseload) در کشورهایی نظیر چین، هند و لائوس باقی مانده است. وجود منابع آبی غنی و رودخانه‌های پرآب، به همراه زیرساخت‌های عظیم سدسازی، این کشورها را به مراکز عمده تولید برق‌آبی در منطقه تبدیل کرده است. پایداری و قابلیت پیش‌بینی بالا در تولید، برق‌آبی را به ستون فقرات شبکه برق بسیاری از کشورهای آسیایی بدل کرده است.

۴. زیست‌توده و انرژی‌های نوظهور؛ تقویت تنوع در سبد انرژی‌های تجدیدپذیر

در کنار منابع اصلی خورشیدی، بادی و برق‌آبی، زیست‌توده (Bioenergy) نیز جایگاه مهمی در بازار انرژی‌های تجدیدپذیر آسیا-پاسیفیک دارد؛ به‌ویژه در کشورهایی با منابع کشاورزی غنی مانند هند، اندونزی و تایلند. انرژی‌های حاصل از سوزاندن پسماندهای زیستی، بیوگاز و سوخت‌های زیستی (Biofuels) نظیر اتانول و بیودیزل، در تولید برق و نیز در بخش حمل‌ونقل جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند.

افزون بر آن، فناوری‌های نوظهوری نظیر هیدروژن سبز و انرژی‌های دریایی نیز در حال ورود به سبد انرژی پاک منطقه هستند و پیش‌بینی می‌شود در آینده، سهم بیشتری را به خود اختصاص دهند؛ به‌ویژه با افزایش حمایت‌های تحقیقاتی و سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی در این حوزه‌ها.

تفکیک بازار بر اساس نوع مصرف‌کننده؛ از صنایع سنگین تا پشت‌بام منازل

۱. بخش صنعتی: بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی‌های تجدیدپذیر در منطقه، صنایع بزرگ و متوسط هستند که به‌دلیل افزایش قیمت سوخت‌های فسیلی، اهداف پایداری، و مشوق‌های دولتی، به نصب سامانه‌های خورشیدی، بادی و زیست‌توده روی آورده‌اند. کارخانه‌های تولیدی، معادن، و صنایع سنگین در کشورهایی چون چین و هند در رأس این روند قرار دارند.

۲. بخش خانگی (Residential): با استقبال گسترده مردم برای کاهش هزینه‌های برق و دستیابی به خودکفایی انرژی، نصب سامانه‌های خورشیدی پشت‌بامی در کشورهای چین، هند، استرالیا و ژاپن افزایش چشمگیری داشته است. همچنین باتری‌های خانگی نیز برای ذخیره‌سازی برق در ساعات آفتابی و استفاده در زمان اوج مصرف، مورد توجه قرار گرفته‌اند.

۳. بخش تجاری: ساختمان‌های تجاری، هتل‌ها، مراکز خرید و اداری نیز به‌دلیل مزایای اقتصادی و پاسخگویی به الزامات مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR)، به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر روی آورده‌اند. بسیاری از آن‌ها از پنل‌های خورشیدی، سیستم‌های مدیریت مصرف انرژی و تجهیزات ذخیره‌سازی استفاده می‌کنند تا هم در هزینه صرفه‌جویی کنند و هم وجهه پایداری خود را ارتقا دهند.

پیشرفت فناوری و توسعه زیرساخت؛ کلید تسریع گذار انرژی

فناوری‌های نوآورانه در زمینه ذخیره‌سازی انرژی، شبکه‌های هوشمند (Smart Grid)، و افزایش بازدهی نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، ستون فقرات رشد پایدار انرژی‌های تجدیدپذیر در منطقه هستند. کاهش چشمگیر هزینه تجهیزات—از جمله باتری‌های لیتیوم-یونی، پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی—موجب شده است تا انرژی‌های تجدیدپذیر از نظر اقتصادی با منابع فسیلی رقابت‌پذیر شوند.

برای نمونه، طبق گزارش‌ها، در سال ۲۰۲۴، هزینه تولید انرژی خورشیدی در آسیا-پاسیفیک به پایین‌ترین سطح خود رسیده و ۱۳ درصد ارزان‌تر از زغال‌سنگ است. چین در کاهش هزینه‌ها پیشگام بوده و انرژی بادی فراساحلی، انرژی خورشیدی نیروگاهی (utility PV)، و انرژی بادی ساحلی در این کشور، بین ۴۰ تا ۷۰ درصد ارزان‌تر از سایر بازارهای آسیایی است.

هم‌زمان، توسعه سامانه‌های ذخیره‌سازی نیز در اولویت قرار گرفته است. طبق اعلام مقامات هندی، در سال ۲۰۲۴ دو پروژه ذخیره‌سازی برق پمپاژی جدید با ظرفیت‌های ۱ و ۱.۵ گیگاوات در هند تأیید شد. این سامانه‌ها در پایداری شبکه و مدیریت نوسانات تولید انرژی خورشیدی و بادی نقش حیاتی دارند.

بازیگران اصلی و تحولات رقابتی بازار

بازار انرژی‌های تجدیدپذیر آسیا-پاسیفیک با حضور پررنگ شرکت‌های چندملیتی، نیروگاه‌های مستقل، و بازیگران محلی بسیار رقابتی است. شرکت‌ها با تنوع‌بخشی به سبد انرژی خود و تمرکز بر پروژه‌های خورشیدی، بادی، و ذخیره‌سازی، در تلاشند سهم بیشتری از بازار کسب کنند.

همکاری‌های راهبردی و ادغام‌ها (M&A) از جمله ابزارهای رایج در بین این شرکت‌ها برای ارتقاء فناوری، نفوذ در بازارهای نوظهور و جذب سرمایه هستند. برای نمونه، در فوریه ۲۰۲۵، شرکت MSIG Asia با شرکت RiskPoint Group همکاری راهبردی امضا کرد تا راهکارهای بیمه‌ای برای پروژه‌های انرژی پاک در منطقه فراهم شود.

در کشورهای چین و هند نیز بازیگران بومی به‌دلیل سیاست‌های حمایتی و دسترسی به بازارهای داخلی، نقش روزافزونی یافته‌اند.

پروژه‌ها و مشارکت‌های کلیدی در سال ۲۰۲۴

• TotalEnergies در ژوئیه ۲۰۲۴ اعلام کرد ظرفیت نصب سامانه‌های خورشیدی توزیع‌شده‌اش در آسیا-پاسیفیک از ۲۰۰ مگاوات عبور کرده که شامل پروژه ۶ مگاواتی در ویتنام است.
• Vena Energy پروژه خورشیدی Kasama با ظرفیت ۵۳ مگاوات را در استان ایباراکی ژاپن به بهره‌برداری رساند که سالانه برق ۱۴ هزار خانوار را تأمین خواهد کرد.
• گروه Avaada هند نیز اعلام کرد تا سال ۲۰۳۱ در پروژه‌های سبز ۳۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خواهد کرد تا به هدف ۳۰ گیگاوات ظرفیت تجدیدپذیر تا ۲۰۳۰ دست یابد.
• گوگل و بازوی زیرساخت آب‌وهوایی بلک‌راک در ژوئیه ۲۰۲۴ برای ساخت خط لوله خورشیدی ۱ گیگاواتی در تایوان به توافق رسیدند.

چشم‌انداز آینده؛ آسیا-پاسیفیک به‌عنوان کانون جهانی انرژی پاک

در افق ۲۰۳۰ تا ۲۰۳۵، منطقه آسیا-پاسیفیک نه‌تنها در حال بازسازی ساختار داخلی انرژی خود است، بلکه به‌سرعت به یکی از کانون‌های اصلی سرمایه‌گذاری جهانی در انرژی‌های تجدیدپذیر بدل می‌شود. رشد جمعیت، نیاز به امنیت انرژی، نگرانی‌های اقلیمی، و مزیت رقابتی در هزینه‌ها، محرک‌های اصلی تداوم این روند خواهند بود.

پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده، فناوری‌هایی چون هیدروژن سبز، توربین‌های بادی دریایی پیشرفته، ذخیره‌سازی بلندمدت، و دیجیتالی‌سازی شبکه، نقش پررنگ‌تری در شکل‌دهی به آینده انرژی آسیا داشته باشند.

لینک کوتاه شده : Energyhorizon.ir/n/d04b1