دوی ماراتن تابستانه برای تولید ۵۰۰۰ مگاوات برق پاک

به گزارش چشم‌انداز انرژی به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، با نزدیک شدن به فصل پیک مصرف برق در تابستان، معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا)، از برنامه‌ریزی فشرده این سازمان برای جبران ناترازی برق با تکیه بر توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه نیروگاه‌های خورشیدی، خبر داد. محسن طرزطلب در گفت‌وگوهای رسانه‌ای، ضمن ارائه جزئیاتی از این برنامه، اعلام کرد که در حال حاضر ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور به ۱۷۱۰ مگاوات رسیده و امید می‌رود تا پایان شهریور ماه ۱۴۰۴ این عدد به ۵۰۰۰ مگاوات برسد.

اجرای قانون برنامه هفتم توسعه با تمرکز بر تجدیدپذیرها

بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه، ساخت ۱۲ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر تا سال ۱۴۰۷ برعهده ساتبا گذاشته شده است. طرزطلب اعلام کرد که رئیس‌جمهور با جدیت بر اجرای این برنامه تأکید دارد و توسعه همزمان نیروگاه‌های حرارتی، تجدیدپذیر و هسته‌ای در دستور کار دولت قرار گرفته است. او هشدار داد که حتی اگر ظرفیت تولید برق افزایش یابد، رشد مصرف می‌تواند از آن پیشی بگیرد و توسعه تولید به تنهایی کافی نخواهد بود؛ در نتیجه مدیریت مصرف از سوی مردم نیز ضروری است.

پیش از تصویب برنامه هفتم، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد تولید برق کشور کمتر از ۱۱۰۰ مگاوات بود. در حالی که طی دو دهه گذشته، متوسط سالانه ورود نیروگاه‌های تجدیدپذیر به مدار تنها ۵۰ مگاوات بود، با آغاز فعالیت دولت سیزدهم، این عدد به متوسط ماهانه ۵۴ مگاوات افزایش یافته است. با این حال، طرزطلب اذعان دارد که این سرعت نیز برای رسیدن به هدف رئیس‌جمهور کافی نیست.

هدف‌گذاری ساخت ۳۰هزار مگاوات تجدیدپذیر تا پایان دولت چهاردهم

با پیش‌بینی ناترازی ۲۴ هزار مگاواتی در سال جاری و تجربه ناترازی ۱۸ هزار مگاواتی در آغاز دولت چهاردهم، طرحی برای ساخت ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در دستور کار قرار گرفته که شامل ۲۵ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی، ۵۰۰۰ مگاوات بادی و حدود ۲۰۰ مگاوات زباله‌سوز است. همچنین توسعه نیروگاه‌های برق‌آبی و زمین‌گرمایی نیز برنامه‌ریزی شده است.

از جمله چالش‌ها، هزینه بالای ساخت نیروگاه‌های بادی است که حدود ۲.۵ برابر بیشتر از خورشیدی برآورد می‌شود. با این حال، قراردادهایی با سرمایه‌گذاران خصوصی برای ساخت این نیروگاه‌ها، به‌ویژه در مناطق بادخیز خواف خراسان جنوبی و میل نادر سیستان و بلوچستان، منعقد شده است.

طرزطلب تأکید کرد که ظرفیت ۳۰ هزار مگاواتی یک هدف حداقلی است و باید سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از ۱.۷ درصد فعلی به حدود ۵ درصد افزایش یابد. این در حالی است که در چین، ۵۰ درصد و در کشورهای توسعه‌یافته، حدود ۳۰ درصد ظرفیت نصب‌شده نیروگاهی به انرژی‌های تجدیدپذیر اختصاص دارد.

برنامه زمان‌بندی برای احداث ۵۰۰۰مگاوات تا شهریور ۱۴۰۴

معاون وزیر نیرو در برنامه تلویزیونی «۸ درصد» صدا و سیما، جزئیات زمان‌بندی پروژه احداث نیروگاه‌های خورشیدی را بدین صورت تشریح کرد: «تا پایان خرداد ۴۰۰ مگاوات، تیر ۱۰۰۰ مگاوات، مرداد ۸۰۰ مگاوات و شهریور ۱۲۰۰ مگاوات به ظرفیت کشور افزوده خواهد شد.» او ابراز امیدواری کرد که در پایان شهریور با افتخار اعلام شود که کشور صاحب ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر، عمدتاً خورشیدی، است.

علاوه بر این، تا پایان سال ۱۴۰۴، برنامه‌ریزی برای رسیدن به ظرفیت ۱۰ هزار مگاوات تجدیدپذیر نیز در جریان است. از این میزان، ساتبا متعهد به احداث ۷۰۰۰ مگاوات شده و انتظار می‌رود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ مگاوات نیز توسط بخش خصوصی وارد فاز اجرایی شود.

رویکردی ملی برای ساخت نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس در ۳۱استان

با دستور رئیس‌جمهور، ساتبا به جای صرفاً تسهیلگری، وارد عرصه ساخت مستقیم نیروگاه‌ها شد. طرزطلب گفت که این تصمیم برای جلوگیری از تأخیر ناشی از مشکلات تأمین مالی بخش خصوصی، به‌ویژه در استان‌هایی مانند خوزستان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان، اتخاذ شد. پس از شناسایی حدود ۱۴۰۰ نقطه، ۱۰۰۰ نقطه برای احداث نیروگاه‌های ۳ مگاواتی انتخاب شد. نهایتاً ۸۵۶ نقطه در ۳۱ استان و ۷ کلان‌شهر به پیمانکاران واگذار شد و عملیات اجرایی احداث ۳۰۰۰ مگاوات نیروگاه آغاز شد.

در کنار این نیروگاه‌ها، ساخت مزارع بزرگ خورشیدی نیز در دستور کار است. رئیس‌جمهور منابع مالی لازم را تأمین کرده و بخشی از آن از یک‌ونیم ماه پیش در اختیار ساتبا قرار گرفته است.

واردات تجهیزات برای رفع محدودیت تولید داخلی

ظرفیت تولید پنل خورشیدی، اینورتر و سایر تجهیزات در داخل کشور تنها حدود ۱۲۰۰ مگاوات برآورد می‌شود. برای جبران این کمبود و تسریع در احداث نیروگاه‌ها، ساتبا با مجوز رئیس‌جمهور اقدام به واردات تجهیزات کرد. طبق برنامه، با تخصیص ۱.۵ میلیارد دلار، تجهیزات مورد نیاز ۷۰۰۰ مگاوات نیروگاه تا اوایل مرداد وارد کشور خواهد شد. تاکنون ۲۰ درصد از این مبلغ تخصیص یافته و برنامه‌ریزی برای واردات حدود ۲۰ هزار کانتینر چهل فوتی تجهیزات به ۸۵۶ نقطه در ۳۱ استان کشور در حال انجام است.

چالش وثایق بانکی و راه‌حل پیشنهادی برای تسهیل سرمایه‌گذاری

طرزطلب در بخش دیگری از سخنانش به چالش‌های سرمایه‌گذاران خصوصی اشاره کرد. به گفته او، بانک‌ها برای تأمین تسهیلات، وثایق سنگینی طلب می‌کنند. به‌عنوان مثال، برای ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری، بانک‌ها خواهان وثیقه‌ای معادل ۸۰ میلیون دلار هستند که در هیچ‌جای دنیا چنین شرایطی وجود ندارد.

او پیشنهاد کرد که بانک‌ها قراردادهای سرمایه‌گذاران با ساتبا را به‌عنوان وثیقه بپذیرند و برق تولیدی نیروگاه‌های جدید به صندوق توسعه ملی واگذار شود تا این صندوق بتواند آن را در بازار به فروش رسانده و بازپرداخت تسهیلات را تضمین کند. نامه‌ای در این خصوص به رئیس‌جمهور ارسال شده و موافقت وی جلب شده است. در صورت اخذ مجوز از رهبری، این مکانیزم اجرایی خواهد شد.

استقبال بی‌سابقه سرمایه‌گذاران و بسته حمایتی ۱۴بندی

به گفته رئیس سازمان ساتبا با حمایت‌های دولت چهاردهم و شخص رئیس‌جمهور، استقبال از سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر بی‌سابقه بوده است. برای پاسخ به این استقبال، ساتبا بسته‌ای ۱۴ بندی با موضوعاتی همچون تخصیص زمین، مجوزهای زیست‌محیطی، تأمین مالی، گمرک و هماهنگی با وزارت صمت تهیه کرده که در آذرماه سال گذشته به تصویب دولت رسید.

علاوه بر آن، تسهیلاتی از محل ردیف اشتغال‌زایی تبصره ۱۸ بودجه سال قبل و همکاری با بانک‌ها برای اعطای وام به پروژه‌های کیلوواتی و نیروگاه‌های ۱ و ۲ مگاواتی در حال اجراست. منابع مالی نیز از سوی سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و منابع ارزی کشور در حال تأمین است.

بازار مطمئن و آینده‌نگرانه برای فروش برق تجدیدپذیر

برای تضمین بازگشت سرمایه سرمایه‌گذاران، بازار برق سبز در بورس انرژی نیز فعال شده است. طرزطلب اعلام کرد که هم‌اکنون قیمت هر کیلووات برق سبز در تابلوی بورس انرژی به ۶۷۰۰ تومان رسیده و پیش‌بینی می‌شود که در یک ماه آینده با افزایش تقاضا به بیش از ۱۰ هزار تومان برسد.

نتیجه‌گیری: پروژه‌ای فنی، مردمی و ملی

رئیس سازمان ساتبا در پایان گفت: «ساخت ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی تا پایان تابستان ۱۴۰۴ تنها یک پروژه فنی نیست، بلکه نماد همدلی ملی میان دولت، مردم و سرمایه‌گذاران برای عبور از تاریکی و مقابله با بحران انرژی است. رئیس‌جمهور با پیگیری مستمر هفتگی این پروژه، تأکید دارد که خدمات باید به‌موقع به مردم برسد تا تأخیر در اجرا، شیرینی خدمت را از بین نبرد. طرزطلب نیز ابراز امیدواری کرد که با تحقق این وعده‌ها، هموطنان شاهد نصب نیروگاه‌ها در سراسر کشور و مشارکت فرزندانشان در این پروژه ملی باشند.»

لینک کوتاه شده : Energyhorizon.ir/n/3a2d4