نگاهی به اهداف و عملکرد اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی و فرصت‌های پیش‌روی توسعه انرژی خورشیدی
اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی؛ فرصت یا چالش برای آینده انرژی خورشیدی ایران؟
اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی (ISA) یک ابتکار مشترک بین هند و فرانسه است که در سال ۲۰۱۵ برای ترویج استفاده از انرژی خورشیدی و مقابله با تغییرات اقلیمی تأسیس شد. هدف ISA جذب سرمایه‌گذاری یک تریلیون دلاری در این حوزه تا سال ۲۰۳۰ است. این اتحادیه با حمایت مالی و فنی از کشورهای عضو، به توسعه زیرساخت‌های خورشیدی و تسهیل دسترسی به فناوری‌های نوین کمک می‌کند. در حال حاضر، بیش از ۱۰۰ کشور به ISA پیوسته‌اند. ایران اخیراً با کلیات لایحه عضویت در این اتحادیه موافقت کرده است. عضویت در ISA می‌تواند فرصت‌هایی برای دریافت حمایت‌های مالی و فنی، انتقال دانش و توسعه نیروگاه‌های خورشیدی ایجاد کند. با این حال، تحریم‌های اقتصادی ممکن است دسترسی ایران به منابع مالی را محدود کند. با توجه به چالش‌های ناترازی انرژی در کشور، پیوستن به ISA می‌تواند گامی راهبردی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر باشد، اما بهره‌برداری مؤثر از این ظرفیت‌ها نیازمند مدیریت هوشمندانه و تعاملات بین‌المللی است.
چشم‌انداز انرژی/ روز گذشته مجلس شورای اسلامی با کلیات لایحه عضویت ایران در اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی (ISA) موافقت کرد. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شد که برخی نمایندگان از پیامدهای احتمالی این عضویت، از جمله ارتباط با معاهده پاریس و محدودیت‌های توسعه‌ای ابراز نگرانی کردند، در حالی که حامیان لایحه، آن را فرصتی برای تأمین مالی و توسعه زیرساخت‌های انرژی خورشیدی دانستند. اما واقعاً ISA چه دستاوردهایی برای اعضای خود داشته و آیا ایران می‌تواند از این ظرفیت بهره‌برداری کند؟
اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی(ISA)
اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی (ISA) یک ابتکار مشترک بین هند و فرانسه است که با هدف متحد کردن تلاش‌ها برای مقابله با تغییرات اقلیمی از طریق اجرای راهکارهای انرژی خورشیدی ایجاد شده است. این اتحادیه در حاشیه کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد در پاریس در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۵ مطرح و در ۶ دسامبر ۲۰۱۷ رسماً به عنوان یک سازمان بین‌المللی ثبت شد که مقر آن نیز در گورگان هند قرار دارد. ریاست این اتحادیه به صورت دوره‌ای توسط کشورهای عضو بر اساس مناطق جغرافیایی تعیین می‌شود که در حال حاضر، هند به عنوان رئیس و فرانسه به عنوان نایب‌رئیس اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی فعالیت می‌کنند.هدف اصلی ISA ایجاد بستری برای همکاری میان کشورهای غنی از منابع خورشیدی و جامعه جهانی، از جمله سازمان‌های دوجانبه و چندجانبه، صنعت ،کشاورزی، بهداشت، حمل‌ونقل و تولید برق و سایر ذینفعان، به منظور حمایت از گسترش استفاده از انرژی خورشیدی است. اهداف کلیدی ISA شامل ترویج فناوری‌های خورشیدی، ایجاد و گسترش مدل‌های کسب‌وکار جدید و سرمایه‌گذاری در بخش خورشیدی برای افزایش رفاه، تدوین پروژه‌ها و برنامه‌ها برای ترویج کاربردهای انرژی خورشیدی، توسعه مکانیزم‌های مالی نوآورانه برای کاهش هزینه سرمایه، ایجاد یک پورتال دانش مشترک الکترونیکی و تسهیل ظرفیت‌سازی برای ترویج و جذب فناوری‌های خورشیدی و تحقیق و توسعه در میان کشورهای عضو است. ISA همچنین با آموزش ذینفعان محلی، حمایت از بسیج منابع مالی، به اشتراک‌گذاری دانش فنی و افزایش آگاهی در مورد راه‌حل‌های استفاده از انرژی خورشیدی در صنایعی که برای کشورهای عضو، استراتژیک هستند، فعالیت می‌کند و در واقع به این کشورها در شناسایی پروژه‌های قابل تأمین مالی و اطمینان از اجرای آن‌ها کمک می‌کند. همچنین،ISA در تلاش است تا با تعیین قواعد، هنجارها و استانداردهای مرتبط با انرژی خورشیدی، زمینه را برای توسعه سریع و گسترده این منبع انرژی در کشورهای غنی از منابع خورشیدی فراهم کند.
اعضای اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی
اگرچه اعضای این اتحادیه در ابتدا عمدتاً در مناطق پرتابش خورشید (بین مدار رأس‌السرطان و رأس‌الجدی) قرار داشتند اما پس از اصلاحیه‌ای که در سال ۲۰۲۰ بر توافق‌نامه چارچوبی آن اعمال شد، تمامی کشورهای عضو سازمان ملل واجد شرایط پیوستن به این اتحادیه شدند و در حال حاضر، بیش از ۱۰۰ کشور به این اتحادیه پیوسته‌اند و بیش از ۹۰ کشور عضویت کامل خود را تصویب کرده‌اند. اعضای اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی شامل کشورهایی مانند هند، فرانسه، استرالیا، امارات، ژاپن، بنگلادش، نیجریه، کنیا، برزیل، مصر، عربستان سعودی، آرژانتین، مالزی، اندونزی و آفریقای جنوبی هستند.
مأموریت اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی ISA
مأموریت ISA جذب سرمایه‌گذاری یک تریلیون دلاری در حوزه انرژی خورشیدی با چشم‌انداز تولید ۱۰۰۰ گیگاوات برق خورشیدی تا سال ۲۰۳۰ و کاهش هزینه‌های فناوری و تأمین مالی این حوزه عنوان شده است. حمایت‌های مالی و فنی ISA تاکنون به کشورهایی نظیر موزامبیک، نیجریه، رواندا و جزایر اقیانوس آرام نیز تعلق گرفته و به این کشورها در تأمین برق پایدار کمک کرده است. اما سؤال اصلی اینجاست: آیا ایران نیز می‌تواند از این ظرفیت بهره ببرد؟
مزایا و چالش های عضویت ایران در اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی ISA
یکی از مهم‌ترین مزایای عضویت در این اتحادیه استفاده از کمک‌های مالی ISA برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و رفع کمبودهای زیرساختی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر است و از این رو ایران می‌تواند به منابع مالی بین‌المللی در این زمینه دسترسی داشته باشد. اگرچه می‌بایست به این نکته توجه داشت که ایران نسبت به سایر اعضای اتحادیه با مشکلات تحریم‌های مالی و اقتصادی و محدودیت دسترسی به منابع مالی دست و پنجه نرم می‌کند. با این حال، عضویت در این اتحادیه می‌تواند فرصت‌هایی برای همکاری‌های فنی و تبادل دانش فراهم کند که به توسعه انرژی خورشیدی در کشور کمک می‌کند. دسترسی به فناوری و تکنولوژی روز انرژی خورشیدی، یکی از اصلی‌ترین پایه‌های توسعه این بخش در کشور است که با توجه به مشکلات فعلی ناترازی برق در ایران، می‌تواند راهگشای مشکلات موجود در این زمینه باشد.
پیوستن ایران به اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی (ISA) فرصتی استراتژیک برای توسعه زیرساخت‌های انرژی خورشیدی، دسترسی به فناوری‌های نوین و بهره‌مندی از ظرفیت‌های مالی و فنی بین‌المللی است. با این حال، نباید انتظار معجزه داشت، بهره‌برداری مؤثر از این ظرفیت‌ها نیازمند مدیریت هوشمندانه، برنامه‌ریزی دقیق و تعامل فعال در سطح بین‌المللی است.
در حالی که چالش‌هایی مانند تحریم‌های اقتصادی و موانع سیاسی می‌توانند دسترسی ایران به منابع مالی و همکاری‌های فنی را محدود کنند، عضویت در ISA می‌تواند مسیرهایی برای تقویت تبادلات علمی، آموزش نیروی انسانی متخصص، و توسعه فناوری‌های خورشیدی باز کند. در نهایت این عضویت زمانی اثربخش خواهد بود که ایران بتواند از ظرفیت‌های موجود در این اتحادیه به طور عملیاتی بهره‌برداری کند.
بنابراین، ورود به این اتحادیه باید به عنوان بخشی از یک استراتژی جامع ملی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی در نظر گرفته شود. این گام، هرچند مهم و امیدبخش، تنها در صورتی موفقیت‌آمیز خواهد بود که با رویکردی فعال و آینده‌نگرانه همراه شود.
لینک کوتاه شده : Energyhorizon.ir/n/23fad
نظر شما