در قلب شهرهایی با قدمتی چندصدساله، تحولی بی‌صدا اما عمیق در جریان است. میلان و تریسته، دو شهر تاریخی ایتالیا، امروز به میدان‌های اصلی آزمایش نسل جدیدی از شبکه‌های برق تبدیل شده‌اند؛ شبکه‌هایی که دیگر تنها وظیفه انتقال انرژی را ندارند، بلکه به سیستم‌هایی هوشمند، پاسخ‌گو و منعطف برای مدیریت تقاضا، تولید پراکنده، و نوسانات مصرف تبدیل شده‌اند. این تحول نه با ساخت نیروگاه‌های عظیم یا زیرساخت‌های پرهزینه، بلکه با کمک دیجیتال‌سازی، نرم‌افزارهای پیشرفته، و مشارکت شهروندان رقم خورده است. در میلان، استفاده از تجهیزات عایق‌دار فاقد گاز گلخانه‌ای SF6، همراه با احداث پست‌های برق کم‌حجم در دل شهر، مسیر سبز برق‌رسانی را هموار کرده است. در تریسته، شبکه‌ای که زمانی پراکندگی ولتاژی آن یک چالش تلقی می‌شد، حالا به فرصتی برای مدیریت بارهای سنگین و پاسخ به تقاضای برق در لحظه تبدیل شده است. این دو تجربه، که با مشارکت استراتژیک شرکت زیمنس و دو شرکت خدمات برق ایتالیا انجام شده، تنها تجربه‌ای بومی نیست؛ بلکه الگویی الهام‌بخش برای شهرهای اروپایی است که در جست‌وجوی راهی برای ترکیب پایداری، فناوری و میراث شهری هستند.

نیروگاه خورشیدی یک و نیم مگاواتی با سرمایه‌گذاری ۳۶۰ میلیارد ریالی در شهرستان شهرضا افتتاح شد. این پروژه شامل ۲۵۹۲ پنل ۶۰۰ واتی است و برق تولیدی آن از طریق بازار بورس انرژی عرضه می‌شود، گامی مهم در توسعه انرژی‌های پاک و پایدار منطقه محسوب می‌شود.

بردسکن، یکی از قطب‌های کشاورزی خراسان رضوی، با چالش‌های مزمنی همچون خشکسالی و خاموشی چاه‌های کشاورزی مواجه است. حالا با مشارکت بی‌سابقه بیش از ۱۱۴۰ کشاورز، بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی مشارکتی کشور در این شهرستان مراحل پایانی خود را طی می‌کند؛ طرحی که پیش‌بینی می‌شود خسارت‌های ناشی از خاموشی را یک‌هزار میلیارد تومان کاهش دهد.

در یک دهه اخیر، استان فارس شاهد رشد قابل توجه احداث نیروگاه‌های خورشیدی بوده است؛ به‌طوری‌که بیش از ۲ هزار نیروگاه کوچک‌مقیاس از نوع خانگی، کشاورزی و اداری با مجموع ظرفیت ۱۶ هزار کیلووات به شبکه سراسری برق متصل شده‌اند. این روند، فارس را به یکی از پیشگامان انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور تبدیل کرده است.

در نشستی دو روزه در کابل، نمایندگان بخش خصوصی و دفاتر سازمان ملل متحد بر ضرورت ایجاد اکوسیستمی ساختارمند و حمایتگر برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در افغانستان تأکید کردند. حاضران خواستار اقدام عملی دولت برای تسهیل سرمایه‌گذاری و استفاده از ظرفیت‌های انرژی خورشیدی و بادی کشور در راستای توسعه پایدار و امنیت انرژی شدند.

رئیس هیأت‌مدیره انجمن ساتکا از برگزاری سلسله سمینارهای تخصصی در استان‌های مختلف با هدف ترویج انرژی‌های تجدیدپذیر خبر داد. وی با اشاره به سمینار آتی در اراک برای صنایع استان‌های مرکزی، همدان و لرستان، این نشست‌ها را فرصتی برای معرفی ظرفیت‌ها، پاسخ به ابهامات سرمایه‌گذاران و تقویت مشارکت در احداث نیروگاه‌های پاک دانست.

در نشست مشترک فعالان بخش خصوصی و مسئولان اقتصادی استان خراسان رضوی، مهم‌ترین چالش‌های موجود در مسیر توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر از جمله محدودیت‌های ارزی، بوروکراسی پیچیده و تمرکز اختیارات در پایتخت مورد بررسی قرار گرفت. بخش خصوصی خواستار حذف سقف ارزی و تسهیل واردات تجهیزات نیروگاهی از جمله پنل خورشیدی و اینورتر شد.

ظرفیت تولید برق خورشیدی در استان بوشهر با اجرای طرح‌های جدید تا پایان سال جاری به ۶۰۰ مگاوات خواهد رسید. مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق این استان از تسهیل فرآیند صدور مجوزها و اجرای دو نیروگاه بزرگ ۲۰۰ مگاواتی به‌عنوان گامی در مسیر تحقق این هدف خبر داد.

معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس انرژی با اشاره به نقش مهم تابلوی برق تجدیدپذیر در اتصال مستقیم تولیدکنندگان و صنایع بزرگ، گفت: «عرضه برق سبز در بورس، علاوه‌ بر شفاف‌سازی بازار انرژی، به صنایع کمک می‌کند الزامات قانونی را رعایت کرده و از محدودیت‌های مصرف و جریمه‌ها معاف شوند.»

شرکت Cemex، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سیمان و بتن در اروپای مرکزی، با سرمایه‌گذاری گسترده در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر، از جمله نیروگاه‌های خورشیدی در آلمان و لهستان، گام‌های بلندی در جهت کاهش وابستگی به انرژی‌های فسیلی برداشته است.

در میانه تلاش جهانی برای گذار به انرژی‌های پاک و کاهش وابستگی به منابع آلاینده، باران در حال تبدیل شدن به یکی از بازیگران نوظهور میدان انرژی تجدیدپذیر است. در حالی که تاکنون خورشید و باد نقش اصلی را در این عرصه ایفا کرده‌اند، پژوهشگران اکنون در حال آزمایش و توسعه فناوری‌هایی هستند که می‌توانند از انرژی جنبشی بارش باران برای تولید برق بهره بگیرند. نشریه تخصصی Renewable Energy Magazine در گزارشی تحلیلی به بررسی مجموعه‌ای از نوآوری‌ها پرداخته که در آن، سامانه‌هایی همچون «جریان قطره‌ای» و دیسک‌های پیزوالکتریک قادرند نیروی سقوط قطرات باران را به انرژی الکتریکی تبدیل کنند. این نوآوری‌ها به‌ویژه برای مناطقی با زیرساخت محدود و بارش فراوان، همچون جنوب و جنوب‌شرق آسیا یا مناطق پرباران شهری، جذابیت فزاینده‌ای دارند. باران، که تاکنون بیشتر با مخاطراتی مانند سیل، ناپایداری یا خاموشی همراه بوده، حالا در آستانه ایفای نقشی پایدار، مؤثر و تحول‌آفرین در آینده انرژی جهان قرار گرفته است. با افزایش بارش‌های شدید به‌دلیل تغییرات اقلیمی و افزایش ظرفیت رطوبت‌پذیری جو، فناوری‌های جدید می‌توانند از همین ناپایداری، راهی برای پایداری بسازند. انرژی باران، شاید نه به‌عنوان جایگزین، اما به‌مثابه مکملی حیاتی، آینده‌ای روشن در ترکیب انرژی‌های تجدیدپذیر جهان خواهد داشت.

با توجه به ناترازی انرژی در کشور، خراسان جنوبی گام بلندی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برداشته است. مدیرکل منابع طبیعی استان اعلام کرد تاکنون بیش از ۱۲۰۰ هکتار از اراضی منابع طبیعی به احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی اختصاص یافته و این روند با قوت ادامه دارد.