انرژی های تجدید پذیر

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت فارس از آغاز برنامه مشترک صندوق توسعه ملی و ساتبا برای توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر خبر داد و اعلام کرد: «شرکت‌های خصوصی که توان تأمین ۲۰ درصد آورده نقدی دارند، می‌توانند با استفاده از تسهیلات ۸ درصدی صندوق توسعه ملی در پروژه‌های انرژی‌های پاک استان فارس سرمایه‌گذاری کنند.»

وزیر نیرو در بیست و نهمین کنفرانس بین‌المللی شبکه‌های توزیع نیروی برق اعلام کرد: توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تا ظرفیت ۱۱ هزار مگاوات، نصب کنتورهای هوشمند و ایجاد ظرفیت ذخیره‌سازی برق در منازل، از جمله برنامه‌های وزارت نیرو در سال جاری است. همچنین برق نیروگاه زمین‌گرمایی مشکین‌شهر نیز امسال وارد مدار خواهد شد.

در نخستین جلسه میز تخصصی انرژی‌های تجدیدپذیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، بر ضرورت به‌روزرسانی سند ملی انرژی‌های تجدیدپذیر با رویکرد دانش‌بنیان تأکید شد. در این نشست، نمایندگان دستگاه‌های مرتبط و متخصصان حوزه انرژی به بررسی اصلاح مأموریت‌ها، مدیریت مصرف انرژی و تدوین برنامه عملی تولید و مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر پرداختند.

بر اساس تازه‌ترین گزارش وزارت نیرو، تولید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر در نیمه نخست امسال ۳۲ درصد رشد داشته و در این میان بخش خورشیدی با جهشی ۸۶ درصدی پیشتاز است. هم‌زمان، سازمان ساتبا از اجرای طرح پایلوت تأمین ۲۴ ساعته برق پاک در یکی از شهرک‌های صنعتی کشور خبر داده است.

صنایع انرژی‌بر ایران با تمرکز بر توسعه پایدار، ۱۰ درصد از ظرفیت نیروگاه‌های خودتأمین را به انرژی‌های تجدیدپذیر اختصاص داده‌اند. بر اساس گزارش توانیر، در بخش خورشیدی ۹۶۶ میلیون یورو سرمایه‌گذاری شده و این اقدامات گامی مؤثر در جهت افزایش سهم انرژی پاک و تحقق اهداف کاهش آلایندگی صنعت برق به شمار می‌رود.

محققان دانشگاه صنعتی شریف موفق به طراحی و ساخت نوعی ابرخازن انعطاف‌پذیر شده‌اند که می‌تواند در سامانه‌های انرژی تجدیدپذیر مانند توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی، تجهیزات پوشیدنی و کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. این فناوری نوین ایرانی ظرفیت ذخیره انرژی بالا، دوام چرخه‌ای بیشتر و وزن سبک را ارائه می‌دهد.

گزارش تازه آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA) نشان می‌دهد که جهان با وجود ثبت رکوردهای بی‌سابقه در توسعه ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۴، هنوز از اهداف توافق‌نامه COP28 عقب مانده است. طبق این گزارش، ظرفیت جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر در سال گذشته ۵۸۲ گیگاوات افزایش داشته است، اما برای دستیابی به هدف سه‌برابر کردن ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر تا ۱۱.۲ تراوات تا سال ۲۰۳۰، نیاز به ساخت سالانه ۱۱۲۲ گیگاوات جدید وجود دارد و رشد سالانه باید به ۱۶.۶ درصد برسد. علاوه بر این، بهبود بهره‌وری انرژی نیز با تنها ۱ درصد کاهش شدت مصرف جهانی، بسیار پایین‌تر از نرخ ۴ درصد مورد نیاز برای تحقق اهداف COP28 بوده است. گزارش همچنین بر ضرورت یکپارچه‌سازی اهداف انرژی‌های تجدیدپذیر در برنامه‌های ملی اقلیمی، افزایش سرمایه‌گذاری جهانی تا ۱.۴ تریلیون دلار سالانه، و ارتقای همکاری‌های بین‌المللی در زمینه زنجیره‌های تأمین و فناوری‌های پاک تأکید می‌کند. دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، و دبیرکل IRENA، فرانچسکو لا کامرا، هر دو بر لزوم سرعت‌بخشی به گذار عادلانه انرژی، مدرن‌سازی شبکه‌ها، توسعه پروژه‌های خورشیدی، بادی و برق‌آبی و تقویت زیرساخت‌های ذخیره‌سازی انرژی تأکید کردند تا اهداف COP30 محقق شود و امنیت انرژی و رشد اقتصادی نیز تقویت گردد.

زهره اولیاء، مدیرکل دفتر بررسی‌های اقتصادی و تأمین منابع مالی ساتبا، از راه‌اندازی مدل‌های نوین تأمین مالی برای سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های تجدیدپذیر ایران خبر داد و اعلام کرد: «بانک‌ها و نهادهای مالی اکنون قراردادهای خرید برق تجدیدپذیر را به‌عنوان وثیقه قابل قبول می‌پذیرند که روند سرمایه‌گذاری در این بخش را تسهیل می‌کند.»

با حضور برخط رئیس‌جمهور، ۲۵۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی جدید در نقاط مختلف کشور به بهره‌برداری رسید و عملیات اجرایی ۴۰۰ مگاوات دیگر در تهران آغاز شد. با اجرای این طرح‌ها، ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر ایران از مرز ۲۵۵۰ مگاوات گذشت و سهم انرژی‌های پاک در سبد برق کشور افزایش یافت.

صندوق توسعه ملی با همکاری مدیران عامل بانک‌ها، کارگروه مشترکی برای تسهیل سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر راه‌اندازی کرد. این کارگروه اجرای دو طرح ملی احداث ۷ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و ۸ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و بادی توسط بخش خصوصی را پیگیری و فرآیند معرفی متقاضیان و امضای قرارداد کارگزاری مالی را تسریع می‌کند.

آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA) در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد زنان تنها ۳۲ درصد از مشاغل تمام‌وقت در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر را در اختیار دارند؛ سهمی که از سال ۲۰۱۹ تاکنون بدون تغییر مانده است. IRENA هشدار می‌دهد رکود در برابری جنسیتی می‌تواند روند گذار به انرژی پاک را با چالش‌های جدی روبه‌رو کند.

با افتتاح همزمان ۲۰۴ مگاوات نیروگاه خورشیدی در ۱۲ استان کشور در قالب پویش ملی ایران آباد‌، ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر ایران از مرز ۲۵۰۰ مگاوات عبور خواهد کرد. این پروژه‌ها با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۶۱۲۰ میلیارد تومان، شامل طرح‌های بخش خصوصی و صندوق توسعه ملی هستند و هم‌زمان سامانه‌های مقیاس کوچک حمایتی به ظرفیت ۱۹.۴ مگاوات نیز به بهره‌برداری می‌رسند.