با افزایش نگرانیها درباره تغییرات اقلیمی و تخریب محیطزیست، آژانس بینالمللی انرژیهای تجدیدپذیر (IRENA) شش اصل جهانی برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در هماهنگی با طبیعت ارائه کرده است. این اصول، راهنمایی برای احداث و بهرهبرداری از توربینهای بادی و پنلهای خورشیدی هستند تا ضمن تولید انرژی پاک و مقرونبهصرفه، حفاظت از تنوع زیستی، اکوسیستمها و جوامع محلی نیز تضمین شود. تغییرات اقلیمی و آلودگی هوا، که عمدتاً ناشی از مصرف سوختهای فسیلی هستند، ضرورت تسریع در گذار به انرژیهای تجدیدپذیر را بیش از پیش برجسته کردهاند. انرژی خورشیدی و بادی، بهعنوان سریعترین و مقرونبهصرفهترین فناوریها، به همراه توسعه و نوسازی شبکه برق، نقش محوری در این گذار دارند؛ اما توسعه آنها باید پیامدهای کاربری زمین و اثرات بر اکوسیستمها و جوامع را در نظر گیرد. شش اصل ارائهشده توسط IRENA شامل شتاببخشی به توسعه انرژی همسو با طبیعت، استفاده همزمان از سایتهای موجود، حفاظت و بازسازی اکوسیستمها، پایش و مدیریت تطبیقی، افزایش طول عمر مفید پروژهها و مشارکت فعال جوامع محلی است. این اصول با هدف کاهش اثرات منفی، حفظ و تقویت تنوع زیستی و تضمین پایداری بلندمدت پروژهها طراحی شدهاند و نمونههای عملی و مطالعات موردی از کشورهای مختلف، از کرواسی و چین گرفته تا بریتانیا، هند و سیرالئون، نشاندهنده کاربرد موفق این راهبردها هستند.
انرژی های تجدید پذیر
مدیرعامل شرکت توانیر در نشست مشترک با نمایندگان شرکتهای دولتی و خصوصی چینی بر اهمیت بومیسازی فناوریهای انرژیهای تجدیدپذیر و ذخیرهسازهای برقی تأکید کرد و خواستار توسعه همکاریهای فنی با شرکتهای چینی شد. این اقدام با هدف تقویت تابآوری شبکه برق، بهرهگیری از فناوری نوین و انتقال دانش فنی به ایران برای توسعه پایدار انرژیهای پاک انجام میشود.
حمیدرضا عزیزیان، عضو هیئت مدیره انجمن سازندگان و تامینکنندگان کالا و خدمات انرژیهای تجدیدپذیر (ساتکا)، در بیست و هشتمین دوره سمینار تخصصی اینداست سولار در اصفهان اعلام کرد که با وجود محدودیتهای خارجی، مسیر توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در کشور همچنان رو به گسترش است و ساتکا بهعنوان نهادی فراگیر، نقش کلیدی در این صنعت دارد.
صندوق کارآفرینی امید با ارائه تسهیلات ویژه و تسهیل تضامین، مسیر راهاندازی نیروگاههای خورشیدی کوچک و متوسط را هموار کرده است. معاون اعتبارات صندوق، حمیدرضا گلمحمدی، در گفتوگو با چشمانداز انرژی اعلام کرد که ۵۰ درصد تضامین این نیروگاهها از محل قرارداد خرید تضمینی برق تأمین میشود.
جعفر محمدنژاد سیگارودی معاون سرمایهگذاری ساتبا از جهش بزرگ ایران در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر خبر داد و گفت: «سهم برق پاک که سال گذشته تنها ۱.۵ درصد از سبد برق کشور بود، تا پایان دولت چهاردهم به ۱۵ درصد خواهد رسید. این تحول با افزایش هفتگی ظرفیت نیروگاههای خورشیدی و بادی محقق میشود.»
رئیس سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی (ساتبا) اعلام کرد که تا یک ماه آینده، استفاده از ۱.۵ میلیارد دلار فاینانس خارجی برای توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر آغاز میشود. همچنین، پروژههای نیمهتمام نیروگاهها با شرایط ویژه به بخش خصوصی واگذار خواهند شد تا سرعت توسعه انرژیهای پاک در کشور افزایش یابد.
سید مهدی حسینی مدیرکل برنامه، بودجه و تنظیم مقررات ساتبا اعلام کرد که مدل سرمایهگذاری «بدون نام» آماده اجرا است و امکان آغاز پروژههای ۵۰ تا ۱۰۰ مگاواتی نیروگاههای خورشیدی و بادی فراهم شده است. این سازوکار نوین، مسیر سریع و قانونی جذب منابع بخش خصوصی، تسریع اجرای پروژهها و کاهش ریسک سرمایهگذاری در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر را ممکن میکند.
رئیس سازمان ساتبا اعلام کرد شبکه برق ایران قادر است ۱۵ هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر را بدون نیاز به توسعه گسترده زیرساختها جذب کند. همزمان، پروژههای بادی جدید با ظرفیت ۶۰۰ مگاوات در دستور کار بخش خصوصی قرار گرفته و بخشی از این ظرفیت تا سال آینده به بهرهبرداری خواهد رسید.
مدیرکل برنامه، بودجه و تنظیم مقررات ساتبا از ایجاد نهاد تجمیعکننده برق سبز در آینده نزدیک خبر داد و گفت: «ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر ایران تا پایان مرداد ۱۴۰۴ با رشد ۴۱ درصدی به ۱۹۵۴ مگاوات رسیده است.» وی تأکید کرد که این روند موجب افزایش سرمایهگذاری در بازار برق سبز و توسعه نیروگاههای نوین خواهد شد.
فرشاد مقیمی رئیس هیات عامل ایدرو از ورود ۲۵۰ مگاوات برق تجدیدپذیر به شبکه تا پایان امسال با مشارکت صنایع کوچک و متوسط خبر داد. فرشاد مقیمی اعلام کرد: بهمنظور توسعه نیروگاههای خورشیدی و تأمین برق پایدار، تسهیلات ویژه از صندوق توسعه ملی و بانکها برای واحدهای صنعتی در نظر گرفته شده و روند صدور مجوزها تسهیل شده است.
در میزگرد تخصصی الگوهای پایدار تأمین برق، مدیران مپنا بر ضرورت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر برای جبران ناترازی انرژی کشور تأکید کردند. در این نشست یاور عنانی، مدیرعامل نیروگاههای تجدیدپذیر مپنا، ظرفیت خورشیدی نصبشده ایران را ۱۱۰۰ مگاوات اعلام کرد و مهمترین مانع گسترش نیروگاههای خورشیدی و بادی را مشکلات سرمایهگذاری و ناترازی اقتصادی دانست.
در نشست مشترک معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار اردبیل و نمایندگان یک شرکت سرمایهگذاری چینی، توافق اولیه برای اجرای طرحهای تولید برق تجدیدپذیر در استان حاصل شد. این همکاری شامل استفاده از فاینانس خارجی و مشارکت سرمایهگذاران داخلی است و زمینه توسعه انرژی پاک و زیرساختهای پایدار در اردبیل را فراهم میکند.